revolutionaire nieuwe manier van paardenhuisvesting - Paardenwaarden

Hoofdmenu:

revolutionaire nieuwe manier van paardenhuisvesting

Wow Momenten > WELZIJN

Horselounge: buiten binnen halen

Erik Lindeboom en Marco Noordman zijn bedrijfskundigen met een innovatieve inslag. Na hun studie aan de Landbouw Universiteit Wageningen steken ze de creatieve koppen bij elkaar en gaan onder de naam ID Agro 'anders dan anders' huisvestingsvormen produceren voor landbouwhuisdieren en ... paarden.

Stel je een reusachtige serre voor. Rond 2014 huisvestten zo'n 130 Nederlandse rundveehouders hun veestapel al in dit revolutionaire nieuwe staltype. De behoudende paardensector staat vooralsnog niet te trappelen om de paardenversie van de serrestal te omarmen. 'Horselounge? Nooit van gehoord.' En dat terwijl je met de Horselounge als huisvestingsvorm tal van welzijnsproblemen de wereld uit kunt helpen. Paardenwaarden zoekt uit hoe dat zit.

Geen stal maar een serre

De nieuwe eeuw is net een jaar oud als ID Agro (ID staat voor Innovation Development) de agrarische markt bestormt met de serrestal, ook wel 'koeientuin' genoemd. Een constructie die licht doorlaat, maar zonnestralen tempert. Die frisse lucht doorlaat zonder de dieren op de tocht te zetten. Die... Stop! Het is beter de de pionierende agrariërs zelf aan het woord te laten.

'Ik ben heel vaak in mijn serrestal te vinden. Niet alleen om mijn dieren te verzorgen, maar omdat ik me er zo prettig voel. Het voelt net alsof je buiten bent en ik zie dat mijn koeien het ook zo ervaren', aldus de eerste serre-bezitter. Hij is lyrisch over zijn stal nieuwe stijl, heeft zelfs de zelfsluitende voerrekken laten verwijderen. 'Ja, sindsdien is het niet alleen lekker licht op stal maar heerst er ook een weldadige rust.' Traploos schakelt hij over op de zakelijke versnelling. Kijk, zo'n serrestal gaat circa 15 jaar mee. Dat lijkt een nadeel, maar een rekensommetje leert anders. Mijn serrestal is 1000 m² groot. Het kost circa 8 euro per vierkante meter om de dakbedekking te laten vervangen. Dan ben ik eens in de vijftien jaar 8000 euro kwijt.

In heel mijn boerenbestaan zal ik hem twee keer moeten vervangen. Dat 16.000 euro. Als ik de asbestplaten van mijn oude stal na veertig jaar moet vervangen is dat veel duurder, dus is zo'n serre in principe duurzamer. Ook omdat het materiaal voor 100 procent recycleerbaar is. Ideaal.'

Een tweede serrebezitter belicht weer een andere kant van de serrestal. 'In mijn stal is het bij heet weer gemiddeld 2 à 4 graden koeler dan de buitentemperatuur. Als er geen wind is loopt de temperatuur in de stal wel op, maar dat gebeurt ook in een traditionele stal. Alleen, bij de serrestal is de warmte er 's avonds veel sneller uit. Ik kan zelfs inspelen op het weer, omdat bijna alle zijgevels van de stal bestaan uit oprolbaar ventilatiegordijn.' Een derde rundveehouder tipt het belang van een uitgekiende positionering van de stal aan. 'Die van mij staat op het oosten/noord-oosten. Dat voorkomt instraling van zonlicht door de zijgevel. In het zomerseizoen staat de zon op het heetst van de dag recht boven de stal. Geen probleem, want de schaduwwerking van het dak voorkomt directe instraling. En dan maak ik in warme periodes ook nog optimaal gebruik van de zuidenwind.'

Wie goed kijkt, ziet meteen de meest in het oog lopende kenmerken ervan: de systeembouw, de vorm en de lichte en open constructie. Bij het woord 'systeembouw' denk je allicht: hee, dat doet een beetje denken aan Meccano! Klopt, want net als dit populaire montage-speelgoed is de Horselounge razend snel in elkaar te zetten en naar believen in te delen.

Groepshuisvesting? Een geïntegreerde binnenbak die voelt als een buitenbak? Geen probleem.

Praktische snufjes

Stalfaciliteiten zoals een afspuitplaats, solarium of zadelkamer? Alles is mogelijk. Psssst... Hoe sjiek de Horselounge er ook mag uitzien, de kosten bedragen 2/3 van de kostprijs van een gangbare stal en dankzij het beproefde bouwsysteem zijn zowel de constructie als de dakbedekking bestand tegen alle mogelijke weersomstandigheden. Daarbij voldoet het materiaal ruimschoots aan de brandveiligheidsnorm, iets waar elke verzekeringsmaatschappij blij mee zal zijn. Het ontwerp heeft ook nog eens een geïntegreerde hemelwaterafvoer, waardoor je regenwater centraal op kunt vangen en hergebruiken.

Licht

Net als de serrestal laat de Horselounge licht en UV straling door. Dat laatste is een groot voordeel. UV straling stimuleert immers de aanmaak van vitamine D3. Vitamine D3 versterkt het beendergestel, terwijl daglicht de vruchtbaarheid van merries ten goede komt en bij mens en dier een gevoel van welbevinden oproept. Anders dan in daken met lichtstraten of – platen heeft het dak van de Horselounge geen sterk verlichte, ultra hete plekken. De lounge is één en al diffuus daglicht. Laten we de dakbedekking eens onder de loep nemen. De dakbedekking bestaat uit een aan weerszijden gecoacte, transparante folie van een supersterk weefsel, met daaroverheen een schaduwdoek. De combinatie van materialen geeft een gelijkmatig lichtbeeld. De Horselounge kent nog twee varianten: de Move variant, waarbij je bepaalde delen van het dak kunt openzetten, en de Cabrio variant, waarbij heel het dak open kan. Je bent dan gewoon buiten, in de frisse lucht.

Lichaamstemperatuur

Een stalen frame met thermisch verzinkte staanders en dwarsliggers vormt de basis voor de bovenbouw van de Horselounge. Deze duurzame constructie kan wel dertig jaar mee. Als paardenhouder kun je je van anderen onderscheiden door de gevels in materialen naar keuze te laten uitvoeren in je eigen stijl. Een houten front dat harmonieert met de omgeving? Een klassiek front met Acropolispilaren? Een saloonfront (compleet met veranda) uit een westernfilm? Geen enkele creatieve fantasie is onuitvoerbaar. De zijwanden van de Horselounge zijn voorzien van een windbreekgaas of ventilatiegordijn, dat net al even ter sprake kwam. Deze materialen laten lucht door. Lucht die van alle kanten naar binnen en naar buiten kan stromen. Dit zorgt voor een natuurlijk, fris stalklimaat dat varieert met de weersomstandigheden. Paarden kunnen in de Horselounge gewoon hun lichaamstemperatuur handhaven, zoals ze dat buiten ook doen. Benauwde binnentemperaturen, een te hoge luchtvochtigheid en blootstelling aan ammoniak: dit alles behoort tot het verleden. (Noot: zoals bekend komt ammoniak vrij bij de afbraak van urine en uitwerpselen.) Ammoniak tast de luchtwegen aan. Vooral bij het uitmesten ontstaat vaak een verhoogde concentratie ammoniak in de stal. In een Horselounge is de mest al meer uitgedroogd.

Hufterproof?

Zo'n open constructie maakt het onverlaten wel erg gemakkelijk zich een weg naar binnen te banen, zou je zeggen. De Horselounge kan echter ook worden uitgevoerd met beton elementen in de buitengevels, voorzien van veiligheidsdeuren en -ramen. Hierdoor is het gebouw even goed te beveiligen tegen inbraak als een 'traditionele' paardenstalling. De betonelementen zijn te leveren in meerdere uitvoeringen ( grindmotief, steenmotief, glad beton enz) wel of niet geïsoleerd enz.

Het Roundhouse

Wat voor de Horselounge geldt, geldt ook voor de tweede innovatieve troef die ID Agro in huis heeft: het Roundhouse. Deze Engelse vinding grijpt terug op de ronde 'oervorm' die mensen al sinds de Bronstijd toepassen. Behalve de vorm is er niets 'oer' aan het Roundhouse. Nieuwe materialen en technieken hebben het oude type omgetoverd tot tot een werkzaam stalconcept dat rekening houdt met dierwelzijn, werkgemak en kostenefficiëntie. De volbad verzinkte staalconstructie heeft één centrale middenkolom, met aan 8 zijden een vakwerkspant. Het dak bestaat uit een zeer sterk pvc gecoat doek dat superstrak wordt opgespannen met behulp van stalen kabels. Het doek is groen van de buitenkant en wit aan de binnenkant, om licht optimaal te reflecteren. De hele constructie wordt op de grond geassembleerd en daarna gelift via de middenkolom, waarbij de buitenste kolommen mee naar binnen scharnieren. Hierdoor bedraagt de opbouwtijd maar 5 tot 6 dagen. Een Roundhouse in vol ornaat oogt als een grote, groene paddenstoel en de dieren onder de 'hoed' staan zowel in de frisse buitenlucht als in contact met elkaar. Dankzij de ronde vorm tocht het er niet, ondanks dat zich bovenin de dakconstructie een open nok met een oppervlak van 10 m² bevindt, die lucht van alle zijden afzuigt. Deze kan overigens ook afgedekt worden met een regenwerende 'pet'. De ronde vorm van de paddockboxenstal maakt elke afzonderlijke paddock breder en groter dan de standaard paddock. Lange gangen zijn verleden tijd. Alle paarden kunnen vanuit het centrum tegelijkertijd in de gaten gehouden worden en ook verzorgd. De scheidingswanden zijn verschuifbaar. Dit maakt mechanisch uitmesten mogelijk.

Twee modellen

Het standaard model Roundhouse heeft een diameter van 30,25 meter. De buitenring biedt plaats aan circa 20 paarden die elk in een eigen, ruime box-met-buitendeur-en-raam staan. De binnenring bestaat uit een rondgang die tevens kan dienen als ruimte om de paarden tijdelijk te herbergen bij het verschonen van de stallen of om ze mee te voeren naar een afspuitplaats, en/of behandelbox en/of solarium in het hart van de cirkel. Het Roundhouse is ook verkrijgbaar in XL formaat. Dit biedt plaats aan circa 30 paardenboxen en extra faciliteiten, gesitueerd in de buitenring. De binnenring kan worden ingericht als trainingsmolen. Net als de Horse-lounge beschikt het Roundhouse over een vernuftige regenwaterafvoer en de mogelijkheid het opgevangen water op te slaan voor hergebruik.

Samenvattend, de horselounge en het roundhouse zijn een stuk paardvriendelijker dan de bedompte, duistere stallen van weleer. Een stap in de goede richting.

Fotografie en tekeningen: ID Agro.